Ἀριθ. Πρωτ. 38
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 141η
Ἀγαπητοί μου Χριστιανοί,
-Α-
Ὁ βίος τοῦ Ἱερομάρτυρος καὶ Ἐθναποστόλου Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ εἶναι ὄχι μόνο ἀξιοθαύμαστος, ἀλλὰ καὶ πηγὴ ἐμπνεύσεως καὶ φρονηματισμοῦ. Εἰδικώτερα, στοὺς ὑποτονικοὺς καιροὺς μας ἔρχεται νὰ δώσῃ πνοὴ καὶ δύναμη στοὺς ὁδοιπόρους, τοὺς κουρασμένους καὶ πονεμένους καὶ ἀπογοητευμένους ἀπὸ τὶς δυσκολίες καὶ τὰ προβλήματα τῆς καθημερινῆς ζωῆς.
Γιατί, πραγματικά, ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ἀντιμετώπισε ἀντιξοότητες πολλὲς στὴν πορεία του. Ἄς σκεφθοῦμε τὶ ἦταν ἡ ἐποχή του. Μιὰ ἐποχή, ὅπου δέσποζε σὲ ὁλόκληρη «τὴν καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολή» ὁ Τοῦρκος δυνάστης, ποὺ καταπίεζε βάναυσα καὶ ἀπάνθρωπα πολλὲς φορὲς τοὺς «ραγιάδες» Ἕλληνες καὶ ποὺ εἶχε ἀφήσει γιὰ αἰῶνες στὸ σκοτάδι τῆς ἀμάθειας τοὺς ἀνθρώπους. Ἐπέβαλλε φόρους ἐξοντωτικούς, μὲ ἀποτέλεσμα σὲ κάποιες περιοχές, ἰδίως στὸν χῶρο τῆς Βορείου Ἠπείρου, νὰ παρατηροῦνται ἀθρόοι ἐξισλαμισμοί. Δηλαδή, οἱ Ἕλληνες, γιὰ νὰ γλυτώσουν τὴν πεῖνα καὶ τὰ ποικίλα δεινά, ἀλλὰ καὶ τὸν θάνατο, ἀπηρνοῦντο τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη καὶ τὸν ἐθνισμό τους, καὶ δήλωναν Τοῦρκοι καὶ Μωαμεθανοί. Ὁ κίνδυνος γιὰ τὸ ὑπόδουλο Γένος ἦταν τρομακτικός.
-Β-
Ἀλλά, τότε ἀκριβῶς, σ' ἐκεῖνα τὰ δίσεκτα χρόνια, μέσα στὸ βαθὺ σκοτάδι τῆς ἀφόρητης σκλαβιᾶς, ἔλαμψε ἕνα ὁλοφώτεινο ἀστέρι. Ἕνα ἀστέρι, ποὺ τὸ ἔστειλε ὁ Πανάγαθος Θεὸς στὴν γῆ τῶν Ἑλλήνων, νὰ φωτίσῃ, νὰ παρηγορήσῃ, νὰ τονώσῃ τὶς ἀποσταμένες καρδιές. Τὸ ὄνομά του : ΚΟΣΜΑΣ ὁ ΑΙΤΩΛΟΣ.
Ἐμόναζε στὸ Ἅγιο Ὄρος. Ὅμως, ἡ σκέψη ὅτι οἱ συμπατριῶτες του στὸν κόσμο ὑπέφεραν τόσα δεινά, δὲν τὸν ἄφηνε νὰ ἡσυχάσῃ. Ἔτσι, πῆρε σταθερὴ καὶ ἀμετάκλητη τὴν ἀπόφασή του νὰ ἀφήσῃ τὴν ἡσυχία τῆς Μονῆς του καὶ νὰ βγῇ γιὰ νὰ κηρύξῃ Χριστὸ καὶ Ἑλλάδα, αὐτὰ τὰ τόσο ἀπαραίτητα στοὺς σκλαβωμένους Ἕλληνες.
Μὲ τὴν ἄδεια, λοιπόν, τῶν Πατέρων τοῦ Ὄρους καὶ μὲ τὴν εὐλογία τοῦ τότε Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη Σεραφεὶμ τοῦ Β΄, ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς διωρίστηκε γενικὸς Ἱεροκήρυκας, γεγονὸς ποὺ τοῦ ἔδινε τὴν δυνατότητα, ἔναντι τῶν Τούρκων, νὰ περιοδεύῃ σ' ὅλους τοὺς χώρους τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἰδιαίτερα, ὅμως, στὴν Βόρειο Ἤπειρο. Δεκαεννιὰ ὁλόκληρα χρόνια κράτησε ἡ ἱεραποστολικὴ ὁδοιπορία τοῦ μεγάλου αὐτοῦ Διδάχου τοῦ Γένους, μὲ συνθῆκες δύσκολες καὶ κινδύνους πολλούς.
-Γ-
Ὅταν, ὅμως, ἡ καρδιὰ φλέγεται ἀπὸ ἀγάπη, γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ἑλλάδα, δὲν μετρᾶνε οἱ κίνδυνοι. Καὶ παρὰ τὸ ὅτι ἦταν ἀκτήμων, ἔλεγε : "παρακαλῶ τὸν Κύριόν μου μέχρι τέλους τῆς ζωῆς μου νὰ μὲ ἀξιώσῃ νὰ μὴν ἀποκτήσω σακκούλα, διότι ὡσὰν κάμνω ἀρχὴν καὶ παίρνω ἄσπρα (σημ.: χρήματα), εὐθὺς ἔχασα τοὺς ἀδελφούς μου. Ἀνίσως καὶ ἐπεριπατοῦσα διὰ ἄσπρα, θὰ ἤμουν τρελλὸς καὶ ἀνόητος" (βλ. Διδαχὴ Α΄). Ἀλλὰ αὐτὸς ὁ πάμπτωχος ἱερομόναχος κατώρθωσε καὶ σχολεῖα πολλὰ νὰ κτίσῃ καὶ νὰ σταματήσῃ τοὺς ἐξισλαμισμοὺς καὶ τὰ ἤθη νὰ ἡμερέψῃ καὶ νὰ μάθῃ τοὺς ἀνθρώπους νὰ μπολιάζουν τὰ ἄγρια δένδρα σὲ ἥμερα καὶ καρποφόρα καὶ τὰ παζάρια, ποὺ γινόντουσαν τὶς Κυριακὲς νὰ τὰ μεταφέρῃ τὸ Σάββατο καὶ τὴν Ἑλληνικὴ γλῶσσα νὰ συνηθίσουν νὰ μιλᾶνε οἱ Ἕλληνες. Καὶ ὅλα αὐτὰ τὰ ὑπέγραψε μὲ τὸ αἷμα τοῦ μαρτυρικοῦ του θανάτου, ποὺ συνέβη στὶς 24 Αὐγούστου 1779.
-Δ-
Ἡ ἀκριτικὴ Μητρόπολή μας τιμᾷ ἰδιαίτερα τὴν μνήμη τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ. Γιατὶ ἔχει καὶ τὸν περικαλλῆ Ναὸ καὶ τμῆμα τοῦ ἱεροῦ Λειψάνου του. Κι' ἐφέτος, λοιπόν, θὰ ἑορτασθῇ ὁ Ἅγιός μας κατὰ τὸ ἀκόλουθο Πρόγραμμα :
α) Τὴν παραμονὴ τῆς ἑορτῆς, Δευτέρα, 23 Αὐγούστου, στὶς 7 τὸ ἀπόγευμα, στὸν Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ, στὴν Κόνιτσα, θὰ ψαλῇ Μέγας Ἀρχιερατικὸς Ἑσπερινός. Θὰ ἐπακολουθήσῃ ἡ καθιερωμένη Λιτανεία τοῦ ἱεροῦ Λειψάνου καὶ τῆς Εἰκόνος τοῦ Ἁγίου μέχρι τὴν Κεντρικὴ Πλατεῖα, ὅπου θὰ ἀναπεμφθῆ σύντομη Δέηση καὶ ἐν συνεχείᾳ ἐπιστροφὴ στὸν Ναὸ γιὰ τὴν ἀπόλυση τοῦ Ἑσπερινοῦ καὶ τὴν διανομὴ τῆς ἀρτοκλασίας.
β) Τὴν κυριώνυμη ἡμέρα τῆς ἑορτῆς, Τρίτη 24 Αὐγούστου, στὶς 7.30 τὸ πρωΐ θὰ χτυπήσῃ ἡ δεύτερη καμπάνα καὶ θὰ ἀρχίσουν οἱ "καταβασίες". Μετὰ τὸ πέρας τοῦ Ὄρθρου θὰ τελεσθῇ πολυαρχιερατικὴ Θεία Λειτουργία. Κατόπιν θὰ προσφερθῆ καφὲς στὸ Δημαρχεῖο, ἐνῷ οἰ Σεβασμιώτατοι Ἱεράρχαι θὰ μεταβοῦν στὴν Μονὴ τῆς Μολυβδοσκέπαστης, ὅπου θὰ ψαλῆ τρισάγιο ἐπὶ τοῦ τάφου τοῦ ἀοιδίμου Μητροπολίτου ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΥ.
Διάπυρος πρὸς Χριστὸν εὐχέτης
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ὁ Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καὶ Κονίτσης Α Ν Δ Ρ Ε Α Σ
