Ἐν Δελβινακίῳ τῇ 13ῃ Ὀκτωβρίου 2008
Ἀριθ. Πρωτ. 113
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 127η
ΘΕΜΑ: «Τὸ «ΟΧΙ» τοῦ 1940 ἐπίκαιρο γιὰ σήμερα καὶ γιὰ πάντα.
Ἀγαπητοί μου Χριστιανοί,
-Α-
Σ’ ὁλόκληρη τὴν τρισχιλιετῆ ἱστορικὴ πορεία του Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, ἡ ἐπέτειος τῆς 28ης Ὀκτωβρίου 1940 κατέχει ξεχωριστὴ - μοναδικὴ θὰ λέγαμε - θέση. Γιατὶ ἕνα μικρὸ Ἔθνος, ἡ Ἑλλάδα, ἀντιστάθηκε γενναῖα καὶ νικηφόρα ἐνάντια στὶς δυὸ ἐκεῖνες πανίσχυρες καὶ πάνοπλες αὐτοκρατορίες : τὴν Φασιστικὴ Ἰταλία καὶ τὴν Ναζιστικὴ Γερμανία. Κι’ αὐτό, ὅταν ὅλες οἱ χῶρες τῆς Εὐρώπης, πλὴν τῆς Μεγάλης Βρετανίας, εἶχαν ὑποκύψει στὸν «κεραυνοβόλο πόλεμο», ποὺ εἶχε ἐξαπολύσει ἐναντίον τους ὁ Χίτλερ, ὁ παράφρων καὶ αἱμοσταγὴς δικτάτορας καὶ «ἀρχιερέας» τοῦ ναζισμοῦ.
-Β-
Ὁ κόσμος ἔνοιωσε κατάπληξη καὶ ἀνακούφιση, ἀφοῦ ἡ ἑλληνικὴ νίκη κατέδειξε ὅτι ὁ «Ἄξων», ἡ συμμαχία, δηλαδή, Γερμανίας - Ἰταλίας, δὲν ἦταν ἀήττητος. Ἡ Ἑλλάδα, μιὰ μικρὴ Χώρα, ποὺ δὲν εἶχε ἀκόμη ἐπουλώσει τὶς πληγές της ἀπὸ τὴν φοβερὴ μικρασιατικὴ καταστροφὴ τοῦ 1922, ἐξηυτέλισε τὸν Μουσολίνι, ὁ ὁποῖος ἐκόμπαζε ὅτι διέθετε ὀκτὼ ἑκατομμύρια λόγχες γιὰ νὰ «σπάσῃ τὰ πλευρὰ τῆς Ἑλλάδος». Κατ’ ἀναλογίαν ὁ Στρατός μας ἦταν ἐλάχιστος μπροστὰ στὸν Ἰταλικό, ἄν, μάλιστα, σκεφθῇ κανεὶς ὅτι ἡ Ἑλλάδα, τότε, εἶχε - δὲν εἶχε ὀκτὼ ἑκατομμύρια πληθυσμό ! Ἀκόμη, οἱ Ἔνοπλες Δυνάμεις τῆς Πατρίδος μας εἶχαν κι’ ἕναν ἄλλο, ἐξ ἴσου ἀδυσώπητο ἐχθρό : τὰ χιόνια καὶ τοὺς πάγους τῆς Πίνδου καὶ τῶν βουνῶν τῆς Βορείου Ἠπείρου. Πολλοὶ στρατιῶτες μας ἔχασαν πόδια (κυρίως) καὶ χέρια ἀπὸ τὰ φοβερὰ κρυοπαγήματα, μένοντας ἀνάπηροι γιὰ πάντα, θεωρῶντας, ὅμως, τὴν ἀναπηρία τους αὐτὴ ὡς τὸ πολυτιμότερο παράσημο τῆς Πατρίδος γιὰ τὸν ἡρωϊσμό τους. Ὅλοι, ὅσοι ἔζησαν τότε, ἔχουν νὰ λένε γιὰ τὸν δριμύτατο χειμῶνα τοῦ 1940 - 41, ὅπως ἐπίσης καὶ γιὰ τὸν ἐξ ἴσου σκληρὸ χειμῶνα τοῦ 1941-42.
-Γ-
Ἔχουν περάσει ἑξήντα ὀκτὼ χρόνια ἀπὸ τὴν μεγαλειώδη ἐκείνη ἐποχή. Κι’ ἀκόμη διερωτῶνται κάποιοι ποιός, ἐπὶ τέλους, εἶπε τὸ «ΟΧΙ» καὶ πῶς ἡ Ἑλλάδα κατώρθωσε τὸ ἀκατόρθωτο : Νὰ νικήσῃ καὶ νὰ ταπεινώσῃ τὴν πανίσχυρη πολεμικὴ μηχανὴ τοῦ «Ἄξονα».
Τὸ ποιὸς εἶπε τὸ «ΟΧΙ» θὰ μᾶς τὸ διευκρινήσει ἕνας ἀπόλυτα ἀμερόληπτος κριτὴς, ὁ ἀείμνηστος Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ὁ ὁποῖος μόνο φίλος τοῦ μεταξικοῦ καθεστῶτος δὲν μπορεῖ νὰ χαρακτηρισθῇ. Στὸ πολὺ ὡραῖο βιβλίο του «Τὰ χρόνια τοῦ Μεγάλου Πολέμου 1939-1944 (β΄ Ἔκδοση, Ἀθῆναι 1964, σελ. 19-20) σημειώνει χαρακτηριστικά : «Πρέπει νὰ εἴμεθα, χωρὶς ἄλλο, εὐγνώμονες εἰς τὸν Ἰωάννην Μεταξᾶ, διότι εἶπε, ὁλομόναχος εἰς τὸ σκοτάδι τῆς νυκτός, τὸ μέγα «ΟΧΙ». Λέγουν ὅσοι ἀντικρύζουν μὲ ἐμπάθειαν καὶ αὐτὰ τὰ ἀνάγλυφα γεγονότα τῆς Ἱστορίας, ὅτι τὸ «ΟΧΙ» δὲν τὸ εἶπε ὁ Μεταξᾶς · ὅτι τὸ εἶπεν ὁ Ἑλληνικὸς Λαός. Ναί, τὸ εἶπεν ὁ Ἑλληνικὸς Λαός, ἀλλὰ ἀφοῦ τὸ εἶχε εἰπῆ ὁ Μεταξᾶς ... Ἐὰν ἔλεγεν ὁ Μεταξᾶς «Ναί», πῶς θὰ ἔλεγεν «ΟΧΙ» ὁ Ἑλληνικὸς Λαός, ποὺ θὰ ἐξυπνοῦσε ἀργότερα ; Θὰ τὸ ἔλεγε, βέβαια, μέσα του καὶ θὰ τὸ ἐξεδήλωνε καὶ ἔμπρακτα, ὅταν θὰ ὠργάνωνε μυστικὰ τὴν ἀντίστασίν του, ἀλλὰ ἡ Ἀλβανικὴ Ἐποποιΐα δὲν θὰ ἐγράφετο ποτέ. Ἄς εἴμεθα, λοιπόν, τίμιοι ἀπέναντι τῆς Ἱστορίας. Τὸ μέγα «ΟΧΙ» εἶναι πρᾶξις τοῦ Ἰωάννου Μεταξᾶ».
-Δ-
Ἀλλά, τότε, ἡ Ἑλλάδα εὐτύχησε νὰ ἔχῃ πολιτικὴ καὶ ἐκκλησιαστικὴ ἡγεσία ἀντάξια τῶν κρισίμων ἐκείνων περιστάσεων : Ἀρχηγὸς τοῦ Κράτους ὁ Βασιλεὺς Γεώργιος ὁ Β΄, Πρωθυπουργὸς ὁ Ἰωάννης Μεταξᾶς, ἐπὶ κεφαλῆς τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων ὁ ἀντιστράτηγος (καὶ μετέπειτα Στρατάρχης) Ἀλέξανδρος Παπάγος. Ἐνῷ στὸ Καλπάκι καὶ στὴν Πίνδο φύλαγαν Θερμοπύλες δυὸ λεοντόκαρδα παλληκάρια : Ὁ στρατηγὸς Κατσιμῆτρος καὶ ὁ συνταγματάρχης Δαβάκης, ἀντίστοιχα. Εἶχε, ὅμως, καὶ ἡ Ἐκκλησία τὸν ὑπεράξιο Ἀρχηγό της, τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος Χρύσανθο τὸν ἀπὸ Τραπεζοῦντος. Αὐτή, λοιπόν, ἡ πολιτικοστρατιωτικὴ καὶ ἐκκλησιαστικὴ Ἡγεσία προετοίμασε τὸν Λαὸ καὶ τὰ Νειᾶτα γιὰ νὰ ἀγωνιστοῦν «ὑπὲρ βωμῶν καὶ ἑστιῶν» καὶ γιὰ τὸ μεγαλεῖο τῆς Ἑλληνικῆς μας Πατρίδος. Ἄς εἶναι αἰωνία ἡ μνήμη τους.
-Ε-
Γιορτάζουμε, λοιπόν, καὶ φέτος τὴν νίκη καὶ τὴν δόξα τοῦ Σαράντα. Ἀλλὰ πῶς ; Μέσα σὲ μιὰ πολιτικὴ ἀντιπαράθεση τῶν κομμάτων, μὲ ἀκοὲς σκανδάλων, μ’ ἕνα πνεῦμα ὑπέρμετρου πλουτισμοῦ καὶ προκλητικῆς ἐπιδείξεως χλιδῆς, μὲ διαδηλώσεις καὶ πορεῖες, κυρίως στὸ κέντρο τῆς Ἀθήνας καὶ τῆς Θεσσαλονίκης, χωρὶς κανείς, ἐκ τῶν ἰθυνόντων νὰ δείχνῃ πὼς θυμᾶται ἐκείνη τὴν μεγαλειώδη καὶ ἀνεπανάληπτη ἐποχὴ τοῦ Σαράντα.
Ἀλλὰ οἱ φαντάροι, τὰ ναυτάκια καὶ οἱ ἀεροπόροι μας, ποὺ ἔτρεξαν, τότε, νὰ ἀνταποκριθοῦν πρόθυμα στὸ προσκλητήριο τῆς Πατρίδος, καὶ ποὺ πολλὰ ἀπὸ αὐτὰ τὰ εἰκοσάχρονα καὶ εἰκοσιπεντάχρονα παιδιὰ ἄφησαν τὴν τελευταία τους πνοὴ στὰ πεδία τῶν μαχῶν, στὴν στεριά, στὴν θάλασσα καὶ στοὺς αἰθέρες, μᾶς καλοῦν σὲ ἀφύπνιση. Οἱ καιροὶ εἶναι δύσκολοι, οἱ ἐχθροὶ τοῦ Ἔθνους καιροφυλακτοῦν · τὰ ἐθνικά μας θέματα, σὲ ἐπικίνδυνη ἐκκρεμότητα : Κυπριακό, Βορειοηπειρωτικό, Μακεδονικό, Αἰγαῖο, Θράκη, Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο , ζητοῦν τὶς ἐθνικὰ ὠφέλιμες λύσεις . Ἡ νεολαία μας ἀναζητεῖ καλλίτερη ποιότητα σπουδῶν καὶ ἐξασφάλιση ἀξιοπρεποῦς ἐργασίας. Ὅλες οἱ κοινωνικὲς τάξεις θέλουν δικαιότερη κατανομὴ τοῦ ἐθνικοῦ πλούτου, ὥστε νὰ παύσῃ νὰ ἰσχύῃ αὐτὸ ποὺ εἶναι γραμμένο μέσα στὴν Ἁγία Γραφή : «ἐν τῷ ὑπερηφανεύεσθαι τὸν ἀσεβῆ ἐμπυρίζεται ὁ πτωχός» (Ψαλμ. θ΄ 23).
Ἔτσι ἡ Ἐκκλησία καλεῖται καὶ τώρα νὰ γίνῃ «μπροστάρης» γιὰ τὴν ἀναστήλωση τῶν ἰδανικῶν τῆς Πίστεως καὶ τῆς Πατρίδος, ὅπως τὸ 1940, ποὺ σελάγιζε στὸ στερέωμα ἡ μεγάλη μορφὴ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Χρυσάνθου. Χωρὶς τὴν ἀνόητη καὶ ἀντιεκκλησιαστικὴ θεωρία τῶν «διακριτῶν ρόλων» Ἐκκλησίας καὶ Πολιτείας, νὰ κρατάῃ ψηλὰ καὶ σταθερὰ τὶς δυὸ σημαῖες, ποὺ καταξιώνουν τὸ Γένος τῶν Ἑλλήνων : Χριστὸ καὶ Ἑλλάδα. Ὡς Ἐπίσκοπος, λοιπόν, τῆς ἀκριτικῆς αὐτῆς Ἐπαρχίας χαιρετίζω τὶς Ἔνοπλες Δυνάμεις, τὰ μαθητικά, φοιτητικὰ καὶ ἐργαζόμενα νειᾶτα, καθὼς καὶ τοὺς δοκιμαζόμενους ἀδελφοὺς τῆς Κύπρου καὶ τῆς Βορείου Ἠπείρου.
Νὰ ζῇ ἡ Ἑλλάδα μας καὶ νὰ μεγαλουργῇ.
Διάπυρος πρὸς Χριστὸν εὐχέτης
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ὁ Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καὶ Κονίτσης Α Ν Δ Ρ Ε Α Σ
