Νύκτα Χριστουγέννων 2011
Ἀριθ. Πρωτ. 105
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 153ῃ
ΘΕΜΑ: "Χριστὸς ἐξ οὐρανῶν ἀπαντήσατε"
Ἀγαπητοί μου Χριστιανοί,
-Α-
Ἕνα μικρὸ καὶ ἄσημο χωριό, ἡ Βηθλεέμ, ἕνας ὑγρός, σκοτεινὸς καὶ βρώμικος στάβλος καὶ ἕνα παχνὶ γιὰ τὰ ἄχυρα τῶν ζώων, πῆραν ξαφνικὰ τεράστιες διαστάσεις. Γέμισαν φῶς ἐκτυφλωτικό. Κι' ἔγιναν πόλος ἕλξεως μυριάδων ψυχῶν ἀπ' ὅλα τὰ μήκη καὶ τὰ πλάτη τῆς γῆς. Τὸ ἱερὸ εὐαγγέλιο, λιτὰ καὶ μὲ πολλὴ ἁπλότητα, μᾶς ἀφηγεῖται τὰ περιστατικὰ τῆς Γεννήσεως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ἡ ἀπέραντη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρὸς πρὸς τὸν ἄνθρωπο, τὸν κάθε ἄνθρωπο, ἀνεξαρτήτως φυλῆς καὶ Ἔθνους, ἔκανε ὥστε νὰ γεννηθῇ ὡς ἄνθρωπος τὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὅταν "ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου" (Γαλ. δ΄4), ὁ κατάλληλος, δηλαδή, καιρός, ποὺ μὲ τόσες προσδοκίες καὶ μὲ τόση λαχτάρα περίμενε τόσους αἰῶνες ἡ ἀνθρωπότητα.
-Β-
Ὁ ἱερὸς εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς προσδιορίζει μὲ ἀκρίβεια τὸν χρόνο καὶ τὸν τόπο τῆς Γεννήσεως : "ἐξῆλθε δόγμα παρὰ Καίσαρος Αὐγούστου ἀπογράφεσθαι πᾶσαν τὴν οἰκουμένην. Αὕτη ἡ ἀπογραφὴ πρώτη ἐγένετο ἡγεμονεύοντος τῆς Συρίας Κυρηνίου" (Λουκᾶ β΄ 1-2). Ἐκδόθηκε, δηλαδή, διάταγμα ἀπὸ τὸν Καίσαρα Αὔγουστο, τὸν αὐτοκράτορα τῆς Ρώμης, νὰ ἐγγραφοῦν στοὺς δημοσίους φορολογικοὺς καταλόγους ὅλοι οἱ κάτοικοι τοῦ κόσμου, ποὺ βρισκόντουσαν κάτω ἀπὸ τὴν κυριαρχία τῶν Ρωμαίων. Καὶ ὁ ἱερὸς Λουκᾶς σημειώνει μὲ ἱστορικὴ ἀκρίβεια, ὅτι ἡ ἀπογραφὴ αὐτὴ ἦταν ἡ πρώτη ποὺ ἔγινε στὴν Ἰουδαία, ὅταν ἡγεμόνας τῆς Συρίας ἦταν ὁ Κυρήνιος · διακρίνεται δὲ ἀπὸ τὴν δεύτερη ἀπογραφή, ποὺ ἐνήργησε ἀργότερα πάλι ὁ ἴδιος ὁ Κυρήνιος. Ὅταν, λοιπόν, τὸ εὐαγγέλιο παραθέτει ἱστορικὰ στοιχεῖα, τὰ ὁποῖα ἐπιβεβαιώνονται καὶ ἀπὸ μὴ εὐαγγελικὲς πηγές, τὸ νὰ ὑποστηρίζουν κάποιοι ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ... μυθικὸ πρόσωπο (!) , αὐτὸ φανερώνει ὁλοκάθαρα, πὼς αὐτοὶ ἔχουν διακόψει τὴν ἐπαφὴ καὶ τὴν ἐπικοινωνία μὲ τὴν ἁπλῆ λογική. Ὅπως βεβαιώνει ἡ Ἁγία Γραφή, ἀνήκουν σ' ἐκεῖνους ποὺ ἐνῷ ἔχουν τὰ μάτια καὶ τὰ αὐτιά τους σὲ λειτουργία, ὅμως οὔτε βλέπουν οὔτε ἀκοῦνε τὴν πραγματικότητα, ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι μιὰ προσωπικότητα, ποὺ ἔβαλε ὁριστικὰ καὶ ἀμετάκλητα τὴν σφραγῖδα της στὴν παγκόσμια Ἱστορία. Ἔτσι ἔχουμε τὴν ἱστορία πρὸ Χριστοῦ καὶ τὴν ἱστορία μετὰ Χριστόν.
-Γ-
Μετά, λοιπόν, τὸ αὐτοκρατορικὸ διάταγμα, "ἀνέβη δὲ καὶ Ἰωσήφ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας ἐκ πόλεως Ναζαρὲτ εἰς τὴν Ἰουδαίαν εἰς πόλιν Δαυΐδ, ἥτις καλεῖται Βηθλεέμ, διὰ τὸ εἶναι αὐτὸν ἐξ οἴκου καὶ πατριᾶς Δαυΐδ, ἀπογράψασθαι σὺν Μαριὰμ τῆ μεμνηστευμένῃ αὐτῷ γυναικί, οὔσῃ ἐγκύῳ" (Λουκᾶ β΄ 4-5). Ἔτσι ταξίδεψε καὶ ὁ μνήστωρ Ἰωσὴφ μὲ τὴν Μαριάμ, ἡ ὁποία ἦταν ἔγκυος ἐκ Πνεύματος Ἁγίου, στὴν Βηθλεέμ, ἐπειδὴ καταγόταν ἀπὸ τὸ γένος καὶ τὴν οἰκογένεια τοῦ Δαβίδ.
Βέβαια, ἕνα ταξίδι ἐκεῖνα τὰ χρόνια δὲν ἦταν εὔκολη ὑπόθεση, ἄν μάλιστα λάβουμε ὑπ' ὄψη καὶ τὰ ὑποτυπώδη μέσα τῆς ἐποχῆς, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀπόσταση ἀνάμεσα στὴν Βηθλεὲμ καὶ τὴν Ναζαρέτ, καθὼς καὶ τὸ γεγονὸς τῆς ἐγκυμοσύνης τῆς Θεοτόκου. Ἀλλὰ ὁ Ἰωσὴφ τὸ ἐπεχείρησε. Καὶ κάποτε ἔφθασε στὴν Βηθλεέμ. Ὅταν, ὅμως, βρέθηκε ἐκεῖ μὲ τὴν Μαριάμ, ὅπως πάλι μᾶς πληροφορεῖ τὸ Εὐαγγέλιο, "ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ τεκεῖν αὐτήν, καὶ ἔτεκε τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον, καὶ ἐσπαργάνωσεν αὐτὸν καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν τῇ φάτνῃ, διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι" (Λουκᾶ β΄ 6-7). Συνέβη, δηλαδή, νὰ συμπληρωθοῦν οἱ ἡμέρες γιὰ νὰ γεννήσῃ ἡ Μαριάμ. Κι' ὅπως ἦταν φυσικό, κατευθύνθηκαν στὸ πανδοχεῖο καὶ ἐζήτησαν ἕνα χῶρο, μικρό βέβαια, γιὰ τὴν ἑτοιμόγεννη. Ἀλλὰ στὴν Βηθλεὲμ ὑπῆρχε πολυκοσμία, λόγῳ τῆς ἀπογραφῆς. Ἔτσι δὲν κατέστη δυνατὸν νὰ βρεθῇ μιὰ μικρὴ γωνιὰ στὸ πανδοχεῖο. Καὶ φαίνεται, ὅτι ὁ πανδοχέας τοὺς ὑπέδειξε νὰ πᾶνε στὴν κοντινὴ σπηλιά, ὅπου σταβλιζόντουσαν τὰ ζῶα.
-Δ-
Φυσικά, τὸ "σπήλαιον", ἡ σπηλιά, δὲν εἶχε οὔτε φῶς, οὔτε νερὸ τρεχούμενο, οὔτε ἄλλες ἀνέσεις, στὶς ὁποῖες ἐμεῖς, οἱ σύγχρονοι ἄνθρωποι, ἔχουμε συνηθίσει καὶ τὶς θεωροῦμε ἀπολύτως ἀπαραίτητες. Ἦταν ἕνας χῶρος σκοτεινὸς καὶ ὑγρός, ποὺ τὸν γέμιζαν οἱ ἀναθυμιάσεις ἀπὸ τὶς ἀκαθαρσίες τῶν ζώων. Ὅμως, ἡ Μαριὰμ δὲν διαμαρτυρήθηκε οὔτε βαρυγκόμησε γι' αὐτό. Πειθαρχῶντας γιὰ μιὰ ἀκόμη φορὰ στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, δέχθηκε ταπεινὰ αὐτὴν τὴν ταπεινωτικὴ καὶ ἀνάλγητη συμπεριφορὰ τῶν ἀνθρώπων.
Ἀλλ' ἄν οἱ ἄνθρωποι γνώριζαν, ἄν ἤξεραν ποιὸς ἐρχόταν ἐκείνη τὴν ὥρα στὴν γῆ, θὰ τοῦ παραχωροῦσαν ὄχι μόνο ὁλόκληρο τὸ πανδοχεῖο, μὰ καὶ τὴν καρδιά τους καὶ τὴν ζωή τους. Ὅμως, ὅταν οἱ καρδιὲς εἶναι σκληρὲς ἀπὸ τὰ ἁμαρτωλὰ πάθη, οἱ ἄνθρωποι δὲν μποροῦν καί, κυρίως, δὲν θέλουν νὰ ὑποδεχθοῦν καὶ νὰ φιλοξενήσουν τὸν Χριστό. Ἔτσι δὲν στάθηκαν ἄξιοι καὶ ἱκανοὶ ν' ἀκούσουν, ὅπως οἱ ἄδολοι ποιμένες, τὸ χαρμόσυνο μήνυμα, ὅτι "ἐτέχθη ἡμῖν σήμερον σωτήρ, ὅς ἐστι Χριστὸς Κύριος, ἐν πόλει Δαυΐδ" (Λουκᾶ β΄ 11). Οὔτε νὰ νοιώσουν τὰ σκιρτήματα τῆς χαρᾶς τῶν σοφῶν Μάγων, ὅταν εἶδαν τὸ φωτεινὸ ἐκεῖνο ἀστέρι νὰ τοὺς ὁδηγῇ "ἕως ἐλθὼν ἔστη ἐπάνω οὗ ἦν τὸ παιδίον ... καὶ πεσόντες προσεκύνησαν αὐτῷ, καὶ ἀνοίξαντες τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν προσήνεγκαν αὐτῷ δῶρα, χρυσὸν καὶ λίβανον καὶ σμύρναν" (Ματθ. β΄ 9,11).
Ἀγαπητοί μου Χριστιανοί,
-Ε-
Τὰ φετινὰ Χριστούγεννα βρίσκουν τὴν Πατρίδα μας σὲ μιὰ πολύπλευρη κρίση : Οἰκονομική, Κοινωνική, μά, πρὸ παντὸς πνευματικὴ καὶ ἠθική. Ἄν ζοῦσε τώρα ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, θὰ ἐπανελάμβανε αὐτὸ ποὺ ἔλεγε γιὰ τὴν ἐποχή του : "Ἀγρίανε τὸ Γένος μας". Ἔχει, πράγματι, ἀγριέψει ὁ λαός μας. Ἀντιμετωπίζει προβλήματα τεράστια, ὅπως τῆς φτώχειας, τῆς πείνας καὶ τῆς ἀνασφάλειας. Ἕνα δὲ μέρος τοῦ λαοῦ μας ἔχει διακόψει ἤ καὶ χαλαρώσει τοὺς πατροπαράδοτους δεσμοὺς μὲ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ἁγία Του Ἐκκλησία. Ἀλλὰ νά, πάλι ἀκούγονται, χαρούμενες καὶ ἐλπιδοφόρες οἱ καμπάνες τῶν Χριστουγέννων, ποὺ διαλαλοῦν ὅτι "ἐτέχθη ἡμῖν σήμερον Σωτήρ". Αὐτὸ τὸ μήνυμα πρέπει ὅλοι νὰ τὸ ἀκούσουμε καὶ νὰ τὸ βάλουμε στὴν καρδιά μας καὶ στὴν ζωή μας. Γιατὶ πουθενὰ ἀλλοῦ δὲν μπορεῖ ὀ ἄνθρωπος νὰ βρῇ τὴν σωτηρία, τὴν ψυχική του γαλήνη καὶ τὴν λύση τῶν ποικίλων καὶ πιεστικῶν προβλημάτων του, παρὰ μόνο κοντὰ στὸν Χριστό.
Παρακαλῶ τὸν νεογέννητο Κύριό μας νὰ εἰρηνεύσῃ τὶς καρδιὲς τῶν Βορειοπειρωτῶν ἀδελφῶν μας, γιὰ νὰ ξαναβροῦν τὸν δρόμο πρὸς τὴν ἐθνική τους ἀποκατάσταση. Στέλνω ἑόρτιο χαιρετισμὸ πρὸς τοὺς Κυπρίους ἀδελφούς, στὰ μαθητικά, φοιτητικὰ καὶ ἐργαζόμενα νειᾶτα, στὰ στρατευμένα παιδιὰ τῆς Πατρίδος μας καὶ στὸν ὅπου γῆς ἀπόδημο Ἑλληνισμό.
Χρόνια πολλὰ σὲ ὅλους, ἅγια, εὐλογημένα. Φάτνη καθαρὴ καὶ ζεστὴ οἱ καρδιές μας.
Διάπυρος πρὸς Χριστὸν εὐχέτης
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ὁ Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καὶ Κονίτσης Α Ν Δ Ρ Ε Α Σ
